Gospodarka, której produkcja opiera się na prywatnej własności środków produkcji i osobistej pracy właściciela tych środków, będącego równocześnie właścicielem wytwarzanych przez siebie produktów. Do podstawowych dziedzin, w których utrzymała się dotychczas gospodarka drobnotowarowa., należą rolnictwo i rzemiosło; gospodarka ta, od czasu upadku wspólnoty pierwotnej, towarzyszy wszystkim przedsocjalistycznym formacjom społecznoekonomicznym oraz okresowi przejściowemu od kapitalizmu do socjalizmu; nigdy jednak nie stanowiła głównej formy produkcji. Rozwój kapitalizmu wielkoprzemysłowego ruguje drobnych producentów: najpierw z rzemiosła, następnie także z rolnictwa. Drobne gospodarstwa rolne i warsztaty rzemieślnicze nie wytrzymują konkurencji z nowoczesnymi wielkimi przedsiębiorstwami rolnymi i przemysłowymi. Proces rugowania gospodarka drobnotowarowa. jest jednak długotrwały; ta przeciwstawia bowiem wyższości ekonomicznej i technicznej wielkich przedsiębiorstw nadmierną pracę, ,.oszczędność” na wszelkich wydatkach, wykorzystanie pracy członków rodziny; zdolność do wielkich wyrzeczeń niektórzy tłumaczą ?wyższością” gospodarka drobnotowarowa. nad gospodarką wielką. Eksploatacja i rujnowanie drobnych producentów przez wielki kapitał jest podstawą sojuszu klasy robotniczej z drobnomieszczaństwem, przede wszystkim z chłopstwem pracującym. Rozwiązanie problemu gospodarka drobnotowarowa przynosi socjalizm poprzez rozwój spółdzielni pracy oraz spółdzielni produkcyjnych.
